Sunday 28 June 2009

කීවා නාහන ඈට්ටරයාගේ හෙලුව

හෑදෙන මනුස්සයෙක් නම් තව කවුරු හරි කියනදේකට ඈහුම්කන් දෙන්න ඕන නේද? ඔන්න ඉතින් අදත් කියන්න යන්නේ මගෙ ප්‍රියතම කථානායකයගෙ ගොන් + ඈට්ටර වෑඩක් ගෑන. මම ලියන ඒව කියවන කෙනෙක් නම් දෑනටමත් දන්නවා "ඕන්න මූ අදත් windows security issue එකක් අල්ලන් මෑරෙන්න යනවා" කියලා. සමාවෙන්න windows7 ගෑන උදම් අනන අයියලා, මල්ලිලා, අක්කලා, නන්ගිලා, ආච්චිලා, සීයලා, නෑන්දලා...............(ඔක්කොමල්ලා). vista වලත් තිබිච්ච මේ වෑරෑද්ද 7 වලදිවත් හරිගස්සලා නෑ. නොදෑනුවත්කම නිසා නම් ඉවසන්න පුලුවන්. මූට.....

බයිලා ඈති, දෑන් විස්තරේ කතා කරමුකො. vista හරි 7 හරි පාවිච්චි කරන අය දන්නව ඈතිනෙ login screen එකේ දකුනු පෑත්තෙ පල්ලෙහාට වෙන්න තියන් බෝලයක් වගේ button එක. "Ease of access" කියලා tool tip text එකක් එන click කරපුවාම popup window එකක් ඈවිත් sexy කටහඩකින් මොනවාදෝ කියවන්නෙ. ආන් ඒකා(කී) තමා අපේ චූදිතයා. මේ වෑඩේට ඕන වෙන්නෙ live cd/dvd එකක් විතරම්යි.

පලමුව, භාජනය හොදින් සෝදාගන්න. ඉන්පසු..... (අනේ මේ..)

මුලින්ම cd/dvd එක cd/dvd Rom එකට දාන්න. (නෑතුව කටේ දාගන්නයෑ නේද? ) ඊට පස්සෙ machine එක restart කරන්න. ඔන්න ඉතින් machine එක boot වෙනවනෙ desktop එකට. ඔයා shell එකට පුරුදුයි නම් වෑඩේ ලේසී. කරන්න තියෙන්නෙ shell අරගෙන මෙහෙම කොටන්න.

# cd /mnt

සරලව කියනවනම් ඔතනින් තමයි storage devices බලාගන්න පුලුවන්. ඈතුලෙ තියන එවා බලාගන්නෙ ls වලින් කියලා දන්නවා නේද?

# ls

ඔයා අදුරගන්න ඔනා ඔයාගෙ windows partition එක පෙන්නන්නෙ මොන නමින්ද කියලා. (බොහොම වෙලාවට ඕක sda1 හරි hda1 හරි. - mounting ගෑන ඉතින් පස්සෙ කතා කරමුකො ) ඔය 1 වෙනුවට වෙන ඉලක්කමක් තියෙන්න පුලුවන් disk එක partition කරලා තියන විදිය අනුව. ඕක හරියට හොයාගන්න එක ඔයාගෙ වෑඩක්. (වල් කරගෙන මෙතන කුනු හරුපෙන් comment දානව එහෙම නෙමෙයි )

ubuntu live cd එකකින් boot කලා නම් computer ගිහින් බලන්න. fedora එකකින් නම් volume ගිහින් බලන්න.

හිතමුකො ඔයාගෙ windows partition එක hda1 කියලා. ඔන්න අපි එක ඈතුලට යනවා

# cd hda1

අපිට ඕනා files ටික තියෙන්නෙ windows\system32 ඈතුලෙනෙ. ඉතින් එතෙන්ටත් යමුකො.

# cd \Windows\System32

කොහොම හරි කෙරෙන්න ඕනා Windows\System32 වල තියන Utilman.exe එක වෙනුවට cmd.exe එක set කරන්න. (Utilman.exe එක rename කරලා පෑත්තකින් තියන්න අමතක කරන්න එපා. හොදද? කෑඩුව වගේ හදන්නත් එපෑයි ආපහු නෙ?)

# mv Utilman.exe OldUtilman.exe


දෑන් කරන්න තියෙන්නෙ cmd.exe ව Utilman.exe කරන එක.

# cp cmd.exe Utilman.exe

machine එක reboot කරන්න. (live cd එක අයින් කරන්න හොදද? )

login screen එකට boot උනාම ඉතින් කරන්න ඕන මොකද්ද කියලා කියන්න ඕනෙ නෑ නෙ. (අර දකුනු පෑත්තෙ යටින් තියන button එක ගෑන ) මේ වතාවෙ ඔයාට popup window එකක් වත් එන්නෙවත් අර sexy කටහඩ ඈහෙන්නෙවත් නෑ. එ වෙනුවට sexy command prompt එකක් ලෑබෙනවා. ;)

හූ හූ බිල්, ඔයා හෙලුවෙන් නේ...

command prompt එකේ වෑඩ කරන්න අපහසු නම password එක reset කරන්න දන්නවනෙ?
/> net user usernameInLoginScreen newpassword

කියලා newpassword වෙනුවට type කරපු ටික password field එකේ type කරන්න.

මෙ කතාව කියාදුන්නෙ ඔයාලව හොරකමට හුරු කරන්න නෙමෙයි. වෑඩේ වෙන්නෙ මෙහෙමයි කියලා කියාදීලා බේරෙන හෑටි කියාදෙන්න.

බේරෙන්නෙ මෙහෙමයි.
BIOS වලට supervisor password එකක් දාගන්න. ( BIOS user passwordදාන්න උවමනාවක් නෑ )
boot device එක from hard disk දීලා අනික්වා (floppy, cd, usb) disable කරන්න.

දෑන් අර කඩපු එක හදමු. ආයෙත් live cd එකෙන් boot කරලා

# cd /mnt
# cd hda1
# cd /Windows/System32
# mv OldUtilman.exe Utilman.exe

මොකද ඔයාලා හිතන්නෙ කියලා මටත් කියන්නකො. අපෑහෑදිලි තෑන් තියනවනම් අහන්න. කරන් දේ තේරුමක් ඈතුව කරන්න, කරන්නන්වාලෙ කරන්නෙ නෑතුව.



ප. ලි.

අපේ boss කාලෙකට කලින් fingerprint reader තියන laptop එකක් ගෙනාවනෙ. සෝබනේ දාද්දි මම ඔට්ටුවක් අල්ලලා ඔය සෙල්ලම කරලා £20කුත් දින්නනෙ. ;)

Monday 22 June 2009

software හොරකම අඞු කරමු (තුන්වෙනි කොටස)

anthrax ට අර කලින් ලිපියක කියපු ප්‍රසිද්ද IT institute එකේ ඉන්න කාලේ යාලුවෙක් හිටිය. ඔන්න එ කාලේ java ගෑන හෑමෝම හරි උනන්දු කාලේ. anthrax ටත් හරි කිචිය java ටිකක් ඉගනගන්න.(හරියට) වෑඩේට set වෙයි කියලා පොඩි potential එකක් හරි තිබ්බෙ අර ඉහත කී යාලුවා තමා. ඉතින් මම අහුවා බුවාගෙන් "ම්චෝ මට මෙහෙම අදහසක් තියනවා, මාත් එක්ක set වෙන්න කෑමතිද" කියලා. මූ කියපි "java කරලා වෑඩක් නෑ බන්, java වල operator overload කරන්න බෑ නේ. එක නිසා කරනව නම් c++ තමා කරන්නඕනා". ඔය නිසා ඉතින් තනියමම java කටුව කන්න උනා එ දවස් වල. (පස්සේ පස්සෙ c++ත් ඉගනගන්න උනා. එක වෙනම කතාවක්). කියන්න හෑදුවේ දෑන් අවුරුදු 3ක් තිස්සේ C++ එක්ක වෑඩ කරලත්(රස්සාව හෑටියට), antrax ට තාම operator එකක් overload කගන්න බෑරි උනා. (උවමනා උනේ නෑ). යාලුව කලාද කියලා දෑනගන්න විදියකුත් නෑ.



උදේ පාන්දර ඔය කතාව කියන්න තියාගත්තෙ අපේ අය FOSS මග අරින්න දෙන excuses ත් ඔය ජාතියෙම නේද කියල මතක් කරල දෙන්න.කවුරුහරි කියපු මොකක් හරි පොඩි දෙයක් අල්ලගන මෑරෙන්න යනව. නොකරන්න හේතු හොය හොය ඉන්නෙ නෑතුව කරල බලන්න. මේක හරියට දූරියන් වගේ. කාල බලනකන් ඉතින් තේරෙන්නෙ නෑ. කටට දාගන්නත් ඔන බල කරලා. ඊට පස්සේ..... හපෝයි තියන කරදරයක්.



අද මම කියන්න කතාකරන්න හිතුවෙ operating system වල security issues ගෑන. ඔන්න ඉතින් උදාහරනෙකින්ම වෑඩෙ පටන් ගම්මුකෝ. ඔන්න anthrax තාත්තා talk දෙන්න යන්නෙ. හිතන්නකො ඔයාට දුවෙක් ඉන්නව කියලා. ඔය ලමයව පන්සලකට පල්ලියකට යවන්නෙ නෑතුව, හොද නරක කියාදෙන්නෙ නෑතුව ඕන විදියකට හෑදියන් කියලා ලොකු වෙන්න ඈරිය කියමුකෝ.(ඈයි අම්මයි තාත්තයි දෙන්නම සල්ලි පස්සෙනේ -micros(ha)ft එක වගේ) ඔන්න 15, 16(හිතුවක්කාර වයස) වෙනකොට ඈහෑට කනට පේන්න ගන්නකොට, කොහොමත්ම පාලනය කරන්න අමාරුයි නේ. ඔන්න ඉතින් පන්ති යනව කියලා යනවා වියතක් විතර සායකුයි වියත් බාගයක් විතර හෑට්ටෙකුයි ඈදගෙන. ඔහොම වෙනකොට අම්මලා තාත්තලා කරන්නේ පුලුවන් තරම් මේ ලමයව ගෙට කරලා තියාගන්න. නීති තද කරලා, spam filter දාලා, firewall දාලා, virus guard දාලා එක කෙලියයි. ලමයටත් මේක හරි හිසරද් නේ. ඔන්න ඉතින් කොල්ලො ටික full try, unauthorized access එකක් දාගන්න. කොහොම කොහොම හරි කවුරුහරි එකෙක් firewall එකේ හරි spam filter එකේ හරි virus guard එකේ හරි vulnerability එකක් හොයාගන එක exploit කරන්න විදියක් හොයාගත්ත ගමන් කතාව ඉවරයි. ඈයි ලමයට සමාජ ආස්‍රයක් නෑ නෙ. අරූගෙ සුරන්ගනා කතාවලට අහුවෙලා මුලු os එකම compromise කරනවා.



ප්‍රායෝගිකව මේ ප්‍රශ්නෙ විසදන්න නම් කරන්න ඕනා ලමයව පන්සලකට පල්ලියකට යවලා, හොද නරක උගන්නලා, සමාජ ආස්‍රය පුරුදු කරලා, මිනිස්සුත් එක්ක ඔලුව බේරගන ඉන්න උගන්නන එක නේද? (foss වගේ)



"Microsoft Internet Explorer has encountered a problem and needs to close. We are sorry for the inconvenience." කියලා error report එක යවන්නද එපාද කියලා අහපුවම හා කියන කීදනෙක් ඉන්නවද? එක ඉතින් proprietary software පාවිච්චි කරන අයගෙ මානසිකත්වෙ. කතාකරලා බලන්න foss පාවිච්චි කරන යාලුවොත් එක්ක, මොකක් හරි bug එකක් දෑක්කොත් හරි අමුතු දෙයක් උනොත් හරි සිද්ද උනේ මොකද්ද කියලා දෑන දෑන මග අරින අය කීයෙන් කීදෙනාද ඉන්නෙ කියලා (micros(ha)ft එකට bug එකක් report කෙරුවත් හදන්න හත් අවුරුද්දක් යනවනේ). දෙකේ වෙනස හරියට අපේ දුවට කොල්ලෙක් talk කරද්දි ලග ඉන්න එකෙක් "මචන් සිරාවට නෙමේනම් කරන්නෙ ඕක කරන්න ඒපා, ඔය අපේ ගෙවල් ලග anthrax මාමගෙ දුව", කියන එකයි bill ගෙ දුවට talk කරද්දි "ඕන support එකක් දෙන්නම් මචන්, ඕක අපේ ගෙවල් ගාව" කියනව වගෙයි වෑඩක්.



වෑඩේ ඉතින් bill හොද නරක කියාදෙන්නෙ කොහොමද පොර රටේම තියන ජඩ වෑඩ කර කර. windows GUI එක apple ගෙන් හොරකම් කලා, networking part එක bsd ගෙ open source එකෙන් අරගන ගෑටයක් ගෑහුවා ...... තව නම් ඉතින් අම්බානයි ඔය වගේ වෑඩ.



programming ඉගනගන්න කට්ටිය කියන්න බලන්න code කරන්න අරගන කොච්චර කාලෙකට පස්සෙද ඔයාලා exception handle කරන්නපුරුදු උනේ කියල? මොකක් හරි risky වෑඩක් කරන්න යනකොට precaution ගන්න අමුතුවෙන් කියාදෙන්න ඕන නෑ නේද? පීනන්න බෑරි කෙනෙක් බෝට්ටුවකට නගින කොට life jacket එකක් හොයාගන්න ඕන නේද? bike එකකට නගිනකොට helmet එකක් දාගන්න ඕන නේද? ඔය වගේ පුන්චි දේවල් හදාගන වෑරදි වෙන්න තියන අවස්තා අඩු කරනවා වෙනුවට අපි කරන්නෙ වෑරෑද්ද උනාට පස්සෙ දාස් ගනන් වියදම් කරන එක. (කතාව පිට යනවා නෙමෙයි, සමහර විට ඔයාලා දෑනටමත් දන්නවා ඈති අර ඉහත කියපු message එක එන්නෙ properly handle නොකරපු exceptions නිසා.) ඔක කොහොමද security risk එකක් වෙන්නෙ කියලා කවුරුහරි අහනව නම් "ඈයි යෝදයෝ, denial of services attack එකක් කරන්න starting point එක ඕකනේ?". අලුත්මupdates දාලා තියන windows box එකක අර ඉහත කී message එක intentionally ගන්න පුලුවන් නම් ඔයත් ඉතින් පොරක් තමයි.



ඔච්චර බයිලා එක්ක වට වන්දනාවෙ එක්කන් ගියේ propitiatory software එකකට වඩා හුගක් ඉක්මනින් foss එකක bugs fix කෙරෙන බව පෑහෑදිලි කරන්න. පරක්කු වෙලා හරි හෑදෙන fixes අපිට ලෑබෙන්නෙ නෑ නේද අපි හොර software පාවිච්චි කරද්දි? කම්මෑලි කමට හෙට කරනව හෙට කරනව කිය කිය ඉද්දි වෙන්නෙ වෑඩේ මග ඈරෙන එකයි හොර බඩු වලට තව තවත් ඈබ්බහි වෙන එකයි විතරයි. සල්ලි තියන අය ඉතින් windows පාවිච්චි කරන්න ඕනම නම් එහෙම කරන්න. හොරෙන් හරි පාවිච්චි කරන්න ඕනම් අයත් එහෙම කරන්න. මම මෙ කතා කරන්නෙ ඔය දෙකොටසටම අයත් නෑති අයට. ඈස් දෙක පියාගන පලවෙනි වතාවට දූරියන් කෑල්ල කටේ දාගන්න උත්සහ කරන්න. ඈවිත් බලන්න proprietary ලෝකෙට වඩා open source ලෝකෙ කට්ටිය කොච්චර helpful ද කියලා. ඔයා තීරනය කරන්න ඔයා ජීවත් වෙන්න කෑමති සන්කර විදියට හෑදුනු, පරිස්සම් කරගන්න අමාරු hot wife කෙනෙක් එක්කද නෑතිනම් සමාජයත් එක්ක ඉන්න පුලුවන් විස්වාසය තියන්න පුලුවන් කෙනෙක් එක්කද කියල. (open source කතාව වෙන විදියකට හිතාගන නෑට්ට පාගගන්නව එහෙම නෙමෙයි, හොදද? )





අපේ දුව , bill සහ billගේ දුව මනකල්පිත චරිත බව සලකන්න



-änthräX

Saturday 20 June 2009

ම්ගේ පුන්චි widget කටුව

ඔන්න ඉතින් anthrax ට ලොකු කෑසිල්ලක් ආව මීට මාසෙකට විතර උඩදි උපන් රටට ගමට වෑඩක් කරන්න ඕන කියලා. රටට ඉස්සෙල්ල මටට වෑඩක් කරගන්න ඕන උනා මොද පොර සින්හලෙන් ලියනකොට කක්ක කරගන්නවා. (මිනිහට විජිසේකර බෑ. හූ හූ නේද?) එ මදිවට යුනිකෝඩ් එසෑනින් පරිවර්තකය ගෑන දෑනගන් උන්නෙත් නෑ. සන්සදයෙ කාලින්ග තමයි එක ගෑන කිව්වෙත්. ගිරව වගේ කියෙව්වට මදි නේ, ලියන්නත් පුරුදු වෙන්න එපායෑ. ඔන්න ඉතින් සෙනසුරාදාවක හෑන්දෑවක් වියදම් කරලා පොඩි script කටුවක් ලියා ගත්තා. බඩු වෑඩ. ඔන්න ඉතින් එක ගලෙන් කුරුල්ලො දෙන්නෙක් අල්ලනව කියලා හිතාගන අර script එක host කොලා නිකන් hosting දෙන තෑනක. facebook එකේ සිරිමත් කියලා app එකකුත් හදාගන අදහස උනේ facebook එකේ comment දාන්නයි chat කරන්නයි පොඩි සෑරසිල්ලක් දාන්න. කොහෙද main user page එකේ ඉදගෙන javascript execute කරන්න දෙන්නෙ නෑ නෙ මුන්. javascript run කරන්නනම් canvas page යන්න ලූ. users ලා කෑමති වෙයි යෑ වට වන්දනාවෙ යන්න.

ඔන්න ඉතින් එ වෑඩේ පෑත්තක තියලා සින්හල font නෑතුව සින්හලෙන් ලියන්න පොඩි script කටුවක් ලියන්න ගත්තා. script එක නම් දෑන් බාගෙට ඉවරයි. තාම අකුරෙන් අකුර png හදනවා. පන යනවා මදිවට පට්ට කම්මෑලි වෑඩක්. ඔය දෙකම තියෙද්දි තම්යි මේ software හොරකම අඩු කරමු කියල ලිපියක් ලියන්න හිතුවෙ. ලිපියකට කමෙන්ට් එකක් දාපු එක්කෙනෙක් කියලා තිබ්බ දෙයක් නිසා මගෙ අර වල් වෙච්ච script එක මතක් උනා. (එයා නමක් නෑතුවයි comment කරලා තිබ්බෙ comment කරන්න අමාරුයි කියලා. එයා කිව්වෙ මග් blog එකේ format එක ගෑන ) මට කල්පනා උනා අර script කටුව blog එකේ යටට ඔබාගත්තොත් මම වගේ පොරකට යුනිකෝඩ් එසෑනින් පරිවර්තකයට යන්න තව tab එකක් open කරගන්නෑතුව සින්හලෙන් ලියාගන්න පුලුවන් නේද කියල. පෑය කාලක් විතර ඔට්ටු වෙලා මේ widget එක(http://schillerkj.facebook.joyent.us/bloggerWidget/SirimathWidget.xml) හදාගත්ත අර script එක ඔබලා. (දෑන් පෑයක් විතර තිස්සෙ මේ උලව්ව ලියනවා.) . බඩු හොදයි කියලා හිතෙනව නම් ඔයත් දාගන්න. script එක ඔයිට හොදට හදන්න පුලුවන් කියලා හිතෙනවා නම් ඔක අරගන වෙනස් කරන්න. (මටත් කියන්න හොදද? )

software හොරකම අඩුකරමු 3වෙනි කොටසත් ඉක්මනටම ලියන්නම්. (මෙ weekend එකේ. ටයිප් කොරන එකනේ පුරස්නේ )niko මා එක්ක මල පෑනලා ඈති දෑන් සතියකින් විතර මිනිහ එක්ක මෑර කමේ යන්න බෑරි උනා.

අඩුපාඩු දෑක්කොත් කෙලින්ම කියන්න හොදද? ඔය ලින් ගාවයි බෝක්කු ගාවයි කිය කිය ඉන්නෙ නෑතුව.



-änthräX

Thursday 18 June 2009

software හොරකම අඞු කරමු (දෙවනි කොටස)

ඔන්න ඉතින් පොරොන්ඩු වෙච්ච විදියට මම දෙව්නි කොටසත් ලියන්න ගත්තා. සමහර අය දෑනටමත් මම ගෑන micros(ha)ft එකේ ලොකු මහත්තයට විරුද්ද කුරුස යුද්ද කාරයෙක් විදියට හිතනව අති. අනෙ මගෙ කිසිම තරහක් නෑ එයා එක්ක. එත් පොර ගෙයි කුඩු මුදලාලි කෙනෙක් ගෙයි වෙනසක් නෑ නේද? දෙන්නම විකුනන්නෙ සිරා ජරාව. පටන් ගත්තු ගමන් "අම්මට උඩු, සිරා නේ", ඊට පස්සෙ බඩුම තමා. ඉන්න තෑනක් ගෑන තෙරුමක් නෑ, තමන් ට තමන් ව පාලනයක් නෑ, එ මදිවට හිතෙන්නෙ මම තරම් පොරක් තවත් නෑ කියල. අහල පහල ඉන්න අයට හරි ප්‍රශ්නෙ "මු මොකද්ද මේ හෙලුවෙන් කරන්නෙ" කියල. එ විතරක් නම් මදෑ, ඊට පස්සෙ එකටම අබ්බෑහි වෙලා නෑතිවෙලාම යනවා. (දෑන් බයිලා ගෑහුවට මමත් ඔය සෙල්ලම තමා කලේ, XP ආපුවම උඩ දාගන එක දෑම්මා, longhorn alpha version දාගන හොදටම නාගත්තා. දෙය්යොම බලල longhorn project එක alpha testing වලින්ම ඉවර උනා, නෑත්තම් මමත් තාම පාට පාට සීනි බෝල ලොකේ). කොහොම කොහොම හරි වෑඩේ තෙරිලා, "my name is anthrax, i am an addict" කිය කිය counseling session වලට නොකඩවා සහබාගි වෙලා නරක පුරුද්ද අත ඈරගන්න පුලුවන් උනා.

open source වලට ඔලුව දාලා බලමුද මොනවද අපිට තියන options කියලා?

මුලින්ම, linux කියන්නෙ operating system එකක් නෙමෙයි. (ඔය ඉතින්, දෑන්නම් එපා වෙන්නයි යන්නෙ.) නෑ නෑ, සිරාවටම, linux කියන්නෙ හරියට කදක්(body) නෑති සිරා මොලයක්(super brain) වගේ. සුද්ද සින්හලෙන් කිව්වොත් linux කියන්නෙ kernel එක විතරයි. ඔය ජාති ජාති linux distribution තියෙන්නෙ එ එ අවශ්යතා අනුව කද, බඩ, අත්, කකුල්, ... ආදිය හයි කරලා. linux කියන්නෙ robot කෙනෙක් ගෙ මොලේ කියලා හිතන්නකො. ඔන්න car race යන්න robot කෙනෙක්ව හදන්න රෝද හයි කරල එකට එක නමක් කියනව. පතල් හාරන්න robot කෙනෙක්ව හදන්න drill එකක් හයි කරලා තව නමක් කියනවා. හදට යවන්න තව මොනා මොනා හරි හයි කරල තව නමක් කියනවා. (එකම වඩේ කරන්න වෙන වෙන නම් වලින් හදපුව නතුවත් නෙම්යි) ඔය කතන්දර කිව්වෙ මම පොර කියල පෙන්නන්න නෙමෙයි, එදිනදා පාවිච්චියට මම කියන්න යන option ටික සාදාරනීකරනය කරන්න. වෑඩේ නෑගල යනකොට තමන්ට ඔන මොන මොන වෑඩ කෑලිද කියල තේරෙයි නේ. එතකොට බෑරියෑ distribution නතුව කෙලින්ම kernel එක අරගන ඔයාගෙම linux distribution එකක් හදාගන්න. (මාත් වෑඩේට අත ගෑහුව, එති පොඩි අවුලක් උන නිසා අත්හෑරලා දෑම්මා. එකත් කියන්නම් කො එහෙනම්. නම දාන්න ගිහින් තමා අවුල සිද්ද උනේ. අර පුන්සිරියි කමලාවතීයි බස් එකට නම දෑම්ම වගේ anthrax යි linux යි එකතු කරලා liryx කියල තමා distribution එක කරන්න හෑදුවෙ. සින්දු වල වචන හොයන පොරවල් ගෙන් බේරෙන්න බරි තෑන වෑඩේ පටන් ගත්තු තෑනම නවත්තුවා.)

මෙන්න options ටික
1. Ubuntu
obvious නෙද? බහුතරයක් සාමාන්ය ජනයා පාවිච්චි කරන, එ නිසාම ඉක්මනට ප්‍රශ්නයකට විසදුම් හොයාගන්න පුලුවන් distribution එක. හෑබෑයි එක දෙයක් තියනවා. ubuntu වල firewall එක default එන්නේ disable කරලා. මහ දෙයක් නෙමේ ඔක හදාගන්න එක. terminal එකේ sudo ufw enable ගහලා enter කරන්න. password එක ඉල්ලපුවම එකත් ගහල enter කරන්න. password එක type කරද්දි typeකරන එක පේන්නෙ නෑ කියල වද වෙන්න එපා. හොදද?

2. open suse
novel netware සමාගමේ පින් තකා edition එක. මම fedora වලට කලින් open suse දෑම්මෙ ඔයාලා ත් මම වගේ අති කියල හිතලා. මොකද, fedora වලට වඩා suse, multimedia වලට support කරනවා.

3. fedora
ප්‍රසිද්ද red hat සමාගමේ පින් තකා edition එක.එදිනදා කාර්යාල පාවිච්චියට එල. (මම පාවිච්චි කලේ 10. දෑන් 11ත් එලියේ. තාම try කලේ නෑ. කොහෙද වෙලාවක් මෙ ලමයින්ගෙ ජර මර අස්සෙ. ලොකු කෙලී කොල්ලෙක් එක්ක හුට පටයක්. ලොකු කොලුවව ඉස්කෝලෙන් suspend කරලා මොක්ද්ද කෙලියකට. නිවුන්නු ඩබල ග් පුරා දන ගානව, තව එකෙක් මග)

mint සිරා කියලා පාවිච්චි කරපු අය කියනව. මටනම් තාම බලන්න බෑරි උනා ඉහත කී හේතු නිසා.

හොදම කොටස තමයි මේ එකක් වත් install නොකර try කරන්න පුලුවන් එක. දෑන් එන් බොහොමයක් operating system එන්නෙ live cd/dvd විදියට. live cd එකෙන් boot කරල පොඩි රවුමක් දාල බලන්න පුලුවන් කෝකටද හිත යන්නෙ කියලා. හෑබෑයි ඉතින් එහෙම කරනකොට බඩු හිමින් තමයි වෑඩ. unetbootin වලින් usb key එකකට දාගත්තොත් ටිකක් fast එක කරන්න හෑබෑයි ඔයාගේ motherboard එකේ boot from external device functionality එක තියෙන්න ඔනා. BIOS ගිහින් බලන්න CD/DVD ROMත් නෑතුව HDDත් නෑතුව boot from networkත් නෑතුව external device එකක් boot deviceඑක විදියට දෙන්න පුලුවන්ද කියල. unetbootin කියන්නේ live cd වලින් live usb හදාගන්න පුලුවන් tool එකක්. linux වල වගේම windows වලත් වෑඩ (ඉහත සදහන් කරපු distributions ගෑන මම කිව්වෙ live disk වලින් try කරල නෙමේ හොදද?) තවත් කතාවක් තියනවා. මම අර මුලින් කියපු ඔලුවට අත පය හයි කරන කතාව. linux වලට ප්‍රසිද්දම මුනු දෙකක් තියනව. එකකට කියන්නේ GNU desktop කියල. අනික KDE desktop. KDE පොඩ්ඩක් windows වගේ. මම නම් හිතන්නේ මුලින්ම GNU Desktop දාගන බෑලුවොත් හොදයි. කලබල වෙන්න එපා එක් කරගන්නේ කොහොමද කියලා. installation process එකේදි අහනව ඔයාට ඔනා කෝකද කියල. live cd එක download කරගනිද්දිත් තොරගන්න පුලුවන් kde ද gnu ද ඔනා කියලා. (දෙකම දාගන්න කිසිම තහනමක් නෑ. login screen එකේදි select කරන්න පුලුවන් කොයි මූනද ඔන කියල. superman වගේ, පියාබද්දි නිල් කලිසමට උඩින් ජොකා අදිනවා. පයින් යද්දි කලු කලිසමට යටින් ජොකා අදිනවා. අදුම් දෙකටම යටින් තියෙන්නේ එකම පන්චස්කන්දය)

install කිරිල්ල මහ දෙයක් නෙමේ. සුපුරුදු next->next->next->finish. windows වල තියෙන ලෑජ්ජ හිතෙන කොටස linux වල නෑ. ( අර product key එක අහන කොටස. එක අතකින් මූන වහගෙන අගිලි අස්සෙන් හොරෙන් බල බල key එක type කරන්න ඔන වෙන්නෙ නෑ )

කියල තියන එව්ව අපබ්‍රන්ස වගේ නම් කටට එන කුනු හරුප දත් වලින් තද කරගන ප්‍රශ්න පත්තරයක් හරි අහන්න. බනින්න එපා, මොකද මට ඉක්මනට අඩෙනවා.

-änthräX

Tuesday 16 June 2009

software හොරකම අඞු කරමු.

Tech කතා pod cast එක අහද්දි පොඞඞක් ලැජ්ජ හිතෙන දෙයක් ගැන කතා උනා. ලෝකේ තුන්වෙනි තැනට හොර software පාවිච්චි කරන්නෙ දර්මද්වීපෙ කට්ටිය ලු. උදේ හවස අදින්නා දානා කියන අපිට අපූරැ නම්බු නාමෙ නේද? කාලෙක ඉදල open source fan කෙනෙක් වෙලා හිටපු නිසා නිකන් ලැබෙන හොද දේවල් ගැන සිංහලෙන් යමක් ලියන්න හිතුවා.

windows කියන්නෙ හරියට ඉස්කෝලෙ කාලෙ යාලු වෙච්ච ගෑනු ලමය වගේ. පෙනුමට යාලු වෙනවා. එතන ඉදලා යාලුවන්ට වලි වලට අඞගහලා ඉවරයක් නෑ. හැමදාම මොකක් හරි අවුලක. windowsත් එහෙම නේ. එක එක ජාතියේ error message එ මදිවට අම්බානක security loophole. වෙන කොල්ලෙක් එක්ක අතේ එල්ලිලා ගිහින් අතේ මාට්ටූ උනාම 'එ අපේ අය්ය කෙනෙක්' කියනවා.බොරැද කියලා ගෙදරින් අහන්න යෑ.( this is not a valid copy of windows කියයි, එ විතරක් නම් මදෑ, අම්බානක නෙලලා ගෙදරටත් කියයි.) අපි ඉතින් updates ගන්නත් ඔන හොරට. bugs fix කලාට පස්සෙ දාන updates කියවනවා නම්, ලංකාවෙ ලොකුයි කියන සමාගම් වලින් 90% ක network වලට කිසිම කරදරයක් නැතුව රිංගන්න පුලුවන්. (තියපු back-door එක ගැන හිතන්නෙත් ඉතිං'එ windowsගෙ අය්ය කෙනෙක්' කියලා.) ලොකුයි කියන IT institute වල තියෙන්නෙත් හොර බඞු නේ. ජිවිතේට Martini නොබිපු මම වගේ අහිංසකයෙක් ලොකු හෝටලේකින් ලස්සන වීදුරැවක දොඞම් ලෙල්ලක් එක්ක දාලා දෙන කසිප්පූ shot එක Martini නෙමේ කියල අදුරගන්නේ කොහොමද? O/L, A/L ඉවර වෙලා computer ඉගනගන්න යන අපේ ලමයින්ට වෙන්නෙත් ඔය ටිකම තමා.එ අහිංසකයො ගෙදර අවිත් practise කරන්න කරන්නෙත් ලස්සන විදුරැවක දාගන කසිප්පු බොන එක. (කෙනෙක්ට තර්ක කරන්න පුලුවන් එහෙම පුරැදු වෙච්ච කෙනෙක්ට අත්තටම Martini බොන එක simple කියලා. ඔයත් එහෙම හිතනව නම් මේ article එකෙන් ඔයාට සත පහක වැඞක් නෑ.)

ඔන්න ඉතිං ඔය විදියට ඉස්කෝලෙ කාලෙ love එකයි windows පාවිච්චියයි නැගලා ගියා කියමුකෝ. ඔන්න අපිට ටික ටික අමුතු දේවල් ගැන අහෙන්න ගන්නවා. fedora කියයි, mint කියයි, debian කියයි, BSD කියයි ... බෝලේ මෙච්චර කල් ඔව තිබ්බෙ කොහෙද? එ මදිවට එව free ලු. (අපිට ඉතිං windows ත් free නේ) ඔන්න ඉතිං ඔයින් ලස්සන interface තියන එකක් install කරලා දවසක් විතර එහෙට මෙහෙට කර කර ඉන්නවා. වැඞේ හරියන්නැ. මොකද windows වලටනේ පුරැදු. ඉතිං අයෙත් windows දාගන්නවා. windows ලේසි නිසා නෙමේ. අපි සම්පුර්නයෙන් අලුත් දේකට යන්න තියන බය මුසු කම්මැලිකම නිසා. මට මතකයි XP අපු අලුත තිබිචච කරදරයක්. නම සදහන් කරන්න අකමැති, ලොකුයි කියන IT Institute එකක මම volunteer කරනවා බයියෙක් (newbie) විදියට එ කාලේ. (එයාල ලග තිබ්බෙත් කසිප්පු තමා). hardware specification මදි නිසා lab එකෙන් බාගයක් pc වලට විතරයි xp දැම්මෙ. practical කරන්න එන කට්ටිය පොර කනවා 98 machine එකක් අල්ල ගන්න. කොච්චර උත්සහ කලත් මට පුලුවන් උනේ නෑ බහුතරයකට තේරැම් ගන්නවන්න word practical කරන්න OS එකේ බලපැමක් නෑ කියලා. මට ජිවිතේ තියන සතුටුම දවස් වලින් එකක් තමා, 98 ඉල්ලලා මැරෙන්න ගිය පොරක් xp install කරලා තිබ්බ pc එකක අපූරැවට පැය 2 තිස්සේ practical කරපු දවස. අනික් සතියෙ මු 98 machine එකක් ඉල්ලද්දි මම අහුවා ඔයා ගිය සතියෙ xp එකක නේද practical කලේ කියල. පොර නෑ ලු. ඉතිං තව මොන කතා ද?

98 එලියට දාන presentation එකේදි windows crash වෙනවා පෙනි පෙනි මනිස්සු windows 98 ගත්ත තරම කොච්චරද කියනව නම් Bill මහත්තයාට ලෝකේ ලෝකුම සල්ලිකාරය වෙන්න පුලුවන් උනා. මම පොර එක්ක ඉරිසියා නැ. එත් මනිහ සල්ලි හොයන්නෙ ලාවට අටවපු ජරාව ගොඞකට ලස්සනට සව් කොල අලවල නේ. ජරාව කියල දැන දැන අපිත් එ්කෙ එල්ලිලා ඉන්නවා. අපිට ඉස්සරට වඞා වැඞිපුර security ගැන හිතන්න වෙලා තියනවා මොකද දැන් ADSL ලාබ නිසා හුගක් අය ට ADSL තියනවා. ඉතින් ඔයාගේ හොර කොපියක් දාපු insecure windows pc එක තිස්සෙම internet එකට attached. network security ඉගන ගන්න කෙනෙක්ට practice කරන්න ලංකාව වගේ තවත් තැනක් නැ.

මිලින්ද මහත්තයට පිං සිද්ද වෙන්න අපි Microsoft product සල්ලි වලට ගන්නව නම් අමරිකාවෙ ගනන් ම ගෙවන්න එපෑ. නිකන් ලැබෙන හොද දේවල් පාවිචචි කරන්න පුරැදු වෙන්න බැරි එකම හේතුව අපේ බය. මම නෙමේ බුදු හාමුදුරැවො කිව්වත් 'හරි අද ඉදල අපි open source පාවිව්චි කරමු' කියලා වැඞේ එකපාර වෙන්නෙ නෑ. අපි ටික ටික වෙනස් වෙන්න උත්සහ ගමු. virtual machine එකක් විදියට linux කරන්නැතුව, linux වල virtual machine එකක් විදියට windows හොර copy එක දාගන්න. එතකොට ඔයාට හොර බඞු පාවිච්චි කරන්න වෙන්නේ නැතිවම බැරිනම් විතරයි. මේ විදිය practical නෑ කියන්න බෑ. මොකද මම මේක සෑහෙන කාලයක් තිස්සේ කරනවා. (මම වැඞ කරන තැන development සිද්ද වෙන්නේ MS visual studio 8 වලින්[එයාලා කසිප්පු නෙමේ බොන්නේ]. මෙ වෙනකන් අවුලක් නැතුව වැඞ කරනවා.) කලින් මම solaris පාවිච්චි කලේ base os විදියට. දැන් මාසයකට විතර උඞදි ubuntu පාවිචචි කරන්න ගත්තා. විස්වාස කරන්න. යකා කියන තරම් කලු නෑ. linux කියන තරම් අමාරැත් නෑ. MS Office වෙනුවට Open Office පාවිච්චි කරන්න, photoshop වෙනුවට gimp පාවිච්චි කරන්න, dreamweaverවෙනුවට komposer පාවිච්චි කරන්න. බැරිම අවස්තාවකට windows VM එක පාවිච්චි කරන්න. මාසයක් දෙකක් යනකොට වෙනස තේරෙයි. මගෙ laptop එක vista business එක්ක අවේ. එත් linux වලට පුරැදු උනාට පස්සෙ සීනී බෝල දීරවන්නැතුව ගියා. කම්මැලි හොරෙක් වෙන්නැතිව නිකන් ලැබෙන හොද දේවල් ගැන හොයල බලන්න. ඉලග ලිපියෙන් opensource alternatives ගැන කතා කරමු.

(මගේ බාසාවෙ අඞු පාඞු වලට සමාව දෙන්න)

-änthräX

Wednesday 3 June 2009

මොකක් ද මේ මහ ලොකු U3

"මචන් පොඞ්ඞකට මේ usb එකේ තියන files මොනාද කියලා බලන්න pc එක දීපන්" කවුරැහරි ඔය විදියට අහිංසක ඉල්ලීමක් කලොත් බෑ කියන්නෙ කීයෙන් කී දෙනාද? ඔයත් හා කියන ගොඞේ නම් ඉනනෙ දිගටම මේක කියවගන යන්න. ඔයා බෑ කියන ජාතියෙ කෙනෙක් නම් කාලෙ නාස්ති කරන්නෙ නැතිව වෙන ලිපියක් කියවන්න.
usb එකක් ගහපුවාම මොකද කරන්න ඔන කියල අහන dialog එක අපි හැමෝම දැකල තියනව නේද? නැත්තම් පොඞ්ඞකට මේක කියවන එක නවත්තල usb එකක් හොයාගන pc එකට ගහල බලන්න. autorun.inf ෆයිල් එකක් හදලා පිංතූරෙකුයි properties වලින් වෙනස් කරන්න බැරි නමකුයි දාලා ගැනු ලමයට present එකක් දිලා නැත්තම් කරැනා කරල එ වැඞෙත් කරල බලන්න. (බයිල නවත්තල කියන්න ගත්තු එක කියනව හලෝ.)හරි හරි ඉතිං තරහ ගන්නැතුව පොඞඞක් ඉවසන්න. දන්නෙ මෙචචරයි. එක වැඞ දාල කියන්න එපෑ.

u3 කියන්නෙ ඔතනින් පොඞ්ඞක් එහාට ගිය තාක්ෂනයක්. පිටින් බලලා usb pen එක u3 එකක් ද නැද්ද කියන්න විදියක් මම නම් දන්නෙ නෑ එයා කරන්නෙ usbඑක ගහපුවම virtual cd rom එකක් හදාගන්න එක. මේක මුලිකවම හැදුවෙ නම් mandetory roming user account එකක් විදියට පාවිච්චි කරන්න. ඔයාට කරන්න තියෙන්නෙ ඔයා පාවිච්චි කරන software ඔක්කොම ටික u3 එකට install කරන්න. එතකොට ඔන pc එකක ඔයාගෙ u3 එක ගහපුවම ඔයාගේම pc එකේ වැඞ කරනව වගේ වැඞ කරගන යන්න පුලුවන්. wallpaper එක පවා ඔයාගේමයි. pc එකේ fingerprint මුකුත් ඉතුරැ වෙන්නෙත් නැ.

අපිට පුරැදු ඉතිං දග කරන්න නේ. මේ autorun feature එක පාවිච්චි කරලා .bat එකක් run කරන්න කවුරැත් දන්නවනෙ නේ? u3 එකට ඔන software tool එකක් install කරන්නත් පුලුවන්නෙ නේ? ඉතුරැ ටික මම කියන්න ඔනෙ නෑ නේද?

හොදම වැඞේ නම් autorun disable කරල දාන එක. නැත්තම් අනුන්ගෙ usb pen එකක් ගහන හැම සැරේම shift ඔබාගන ඉන්න.


(ලිපිය කෙටියන් ලිවවට සමා වෙන්න. සිංහලෙන් type කරන එක පන යන වැඞක් නේ)

-änthräX